Διουρηθρική Προστατεκτομή (TURIS)

Από τον Χειρουργό Ουρολόγο Δρ. Μάρκο Καραβιτάκη, Εξειδικευμένο Χειρουργό στην Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU) και Διευθυντή Κέντρου Προηγμένης Λαπαροσκοπικής, Ρομποτικής και Ενδοσκοπικής Χειρουργικής Ουρολογίας Central Urology.

Τι είναι η διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS;

Η διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS είναι μια χειρουργική επέμβαση που εφαρμόζεται για τη θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.

Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης της διουρηθρικής προστατεκτομής;

Η διουρηθρική προστατεκτομή αφαιρεί το τμήμα του προστάτη που αποφράσει την ροή των ούρων και εμποδίζει την ομαλή λειτουργία της ούρησης.

Η αφαίρεση του διογκωμένου τμήματος του προστάτη και η βελτίωση της ούρησης στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από την υπερπλασία του προστάτη.

Πως γίνεται η διουρηθρική προστατεκτομή;

Η διουρηθρική προστατεκτομή πραγματοποιείται υπό γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία.

Κατά την επέμβαση ο χειρουργός εισάγει ένα λεπτό εργαλείο που ονομάζεται ρεζεκτοσκόπιο στην ουρήθρα του ασθενούς.

Το ρεζεκτοσκόπιο περιέχει

  • μια πηγή φωτός
  • μια κάμερα για να βλέπει ο χειρουργός το χειρουργικό πεδίο μέσω ειδικής οθόνης
  • ένα κανάλι μέσω του οποίου εισέρχεται νερό για να κρατάει βατό και καθαρό το χειρουργικό περδίο
  • ένα ικανού πάχους σύρμα σε σπείραμα μέσα από το οποίο περνάει το ρεύμα που θα επιτρέψει την κοπή του ιστού και τον έλεγχο της αιμορραγίας (αιμόσταση)

Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται κυρίως από το μέγεθος του προστάτη και την εμπειρία και ταχύτητα του χειρουργού και μπορεί να κυμαίνεται από τα 30 λεπτά μέχρι και λίγο παραπάνω από 1 ώρα.

Σε ποιούς ασθενείς έχει ένδειξη η διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS;

Η διουρηθρική προστατεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση που χρησιμοποιείται για τη αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Η επέμβαση πραγματοποιείται κυρίως όταν οι συντηρητικές θεραπείες δεν έχουν οδηγήσει σε επαρκή ανακούφιση από τα συμπτώματα που σχετίζονται με την υπερπλασία του προστάτη

H διυρηθρική προστατεκτομή έχει ένδειξη στους ακόλουθους ασθενείς:

  1. Ασθενείς στους οποίους η φαρμακευτική θεραπεία δεν είναι πλέον αποτελεσματική:  H φαρμακευτική θεραπεία είναι η θεραπείας πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Εάν τα φάρμακα (όπως οι α-ανταγωνιστές ή οι αναστολείς της 5α-αναγωγάσης) που συνταγογραφούνται δεν οδηγούν πλέον σε επαρκή ανακούφιση ή προκαλούν σημαντικές παρενέργειες,τότε  ενδέχεται να συσταθεί η διουρηθρική προστατεκτομή.
  2. Επίσχεση ούρων: Η διουρηθρική προστατεκτομή αποτελεί μια λογική θεραπευτική επιλογή σε ασθενείς που έχουν υποστεί επίσχεση ούρων που είναι εκείνη η κατάσταση κατά την οποία ένας άνδρας αδυνατεί να ουρήσει παρά την έντονη επιθυμία του κυρίως δε όταν αυτή η κατάσταση έχει συμβεί περισσότερες από μια φορά.
  3. Επαναλαμβανόμενες Λοιμώξεις Ουροποιητικού Συστήματος: Άνδρες με υπερπλασία προστάτου μπορεί να ταλαιπωρούνται από υποτροπιάζουμε σ δηλαδή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος λόγω της μη πλήρους κένωσης  της ουροδόχου κύστης.Σε αυτές τις περιπτώσεις η διουρηθρική προστατεκτομή μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση και την κένωση της κύστης σε αυτούς τους ασθενείς.
  4. Αιματουρία: Η διουρηθρική προστατεκτομή έχει ένδειξη σε ασθενείς που παρατηρούν συχνά παρουσία αίματος στα ούρα (αιματουρία) και η οποία έχει ξεκάθαρη προέλευση από την περιοχή του προστάτη.
  5. Λίθοι Ουροδόχου Κύστης: Η απόφραξη της λειτουργίας της ούρησης που συμβαίνει σε περιπτώσεις ασθενών με μεγάλους προστάτες μπορούν να οδηγήσουν στον σχηματισμό λίθων στην ουροδόχο κύστη. Στους ασθενείς αυτούς, η διουρηθρική προστατεκτομή έχει ένδειξη πομποί μόνο για την άρση της απόφραξης αλλά και για την αφαίρεση των λίθων.
  6. Νεφρική Ανεπάρκεια: Μία σημαντική ένδειξη διουθρικής προστατεκτομής είναι σε περιπτώσεις ασθενών όπου η  απόφραξη των ούρων λόγω της υπερπλασίας είναι τόσο σοβαρή ώστε να προκαλέσει πρόβλημα στην νεφρική λειτουργία.  Σε αυτές της περιπτώσεις η διουρηθρική προστατεκτομή μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε βελτίωση της ούρησης αλλά και σε διατήρηση και προστασία της νεφρικής λειτουργίας.

Ποια είναι η αποτελεσματικότητα της διουρηθρικής προστατεκτομής;

H διουρηθρική προστατεκτομή χαρακτηρίζεται από πολύ καλά και διαρκή αποτελέσματα που βελτιώνουν όχι μόνο τα συμπτώματα αλλά και την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Πιο συγκεκριμένα, η διουρηθρική προστατεκτομή οδηγεί σε:

1. Βελτίωση των συμπτωμάτων:

Η διουρηθρική προστατεκτομή επιφέρει σημαντική βελτίωση στα  συμπτώματα που συνδέονται με την υπερπλασία προστάτου, όπως η μειωμένη ροή ούρων, η συχνουρία, η επιτακτικότητα η νυκτουρία (ούρηση τη νύχτα) και το αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης.  Οι σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι η διουρηθρική προστατεκτομή οδηγάει σε σημαντικές βελτιώσεις στα σκορ αξιολόγησης των συμπτωμάτων του προστάτη και στα σκορ αξιολόγησης της ποιότητας ζωής μετά την επέμβαση.

2. Ροή Ούρων:

Ένας από τους κύριους στόχους της διουρηθρικής προστατεκτομής είναι η βελτίωση της ροής των ούρων. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε διουρηθρική προστατεκτομή παρατηρούν σημαντική αύξηση σημαντική αύξηση της ροής των ούρων μετά την TURP. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Journal of Urology” (2019) ανέφερε μια μέση αύξηση της ροής ούρων από 9,1 mL/s προεγχειρητικά σε 21,2 mL/s μετά την επέμβαση.

3. Μείωση του υπολείμματος ούρων μετά την ούρηση:

Οι ασθενείς με υπερπλασία του προστάτη συνήθως αντιμετωπίζουν δυσκολία στην πλήρη κένωση της κύστης τους μετά την ούρηση που οδηγάει σε παραμονή μεγάλης ποσότητας υπολειμματικών ούρων. Η διουρηθρική προστατεκτομή οδηγάει σε σημαντική μείωση του του υπολείμματος ούρων. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Journal of Endourology” (2018) ανέφερε μια μέση μείωση του όγκου υπολείμματος μετά την ούρηση από 170 mL προεγχειρητικά σε 20 mL μετά την επέμβαση.

4. Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής:

Καθώς τα ουρολογικά συμπτώματα συνδέονται στενά με την ποιότητα ζωής των ασθενών με υπερπλασία προστάτου, έχει σημασία η αξιολόγη της επίδραση της διουρηθρική προστατεκτομής στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα αποτελέσματα των ερευνών  έχουν δείξει σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών μετά την επέμβαση. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “European Urology” (2017) ανέφερε σημαντική βελτίωση στο 88% των ασθενών μετά την επέμβαση.

5. Κίνδυνος Επιπλοκών: Παρότι η διουρηθρική προστατεκτομή γενικά θεωρείται μια ασφαλής επέμβαση, υπάρχει πάντα ένας μικρός αλλά υπαρκτός κίνδυνος για πιθανές επιπλοκές. Συνήθεις επιπλοκές περιλαμβάνουν την αιμορραγία, την λοίμωξη, την λοίμωξη ουροποιητικού συστήματος και την παλίνδρομη εκσπερμάτιση (δηλαδή ανικανότητα εκσπερμάτισης μέσω του πέους). Τα αναφερόμενα ποσοστά επιπλοκών διαφέρουν ανάλογα με την εμπειρία του χειρουργού και την δυσκολία του εκάστοτε περιστατικού, αλλά μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Urology” (2020) ανέφερε ποσοστό επιπλοκών περίπου στο 9%, με τις περισσότερες επιπλοκές να είναι μικρές και εύκολα διαχειρίσιμες.

6. Μακροπρόθεσμη Αποτελεσματικότητα: Η διουρηθρική προστατεκτομή έχει επιδείξει μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα στη βελτίωση των ουρολογικών συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα οφέλη της διουρηθρική προστατεκτομής διατηρούνται για πολλά χρόνια μετά την επέμβαση.

Συμπερασματικά  η διουρηθρική προστατεκτομή  προσφέρει πολύ ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη βελτίωση των ουρολογικών συμπτωμάτων και την ποιότητα ζωής των ασθενών με υπερπλασία προστάτου.  Τα δεδομένα από διάφορες μελέτες παρέχουν σημαντικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της επέμβασης.

doctor-consulting-senior-patie

Η τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών μετά την διουρηθρική προστατεκτομή είναι πολύ σημαντική για την  διασφάλιση της σωστής ανάρρωσης και της ελαχιστοποίησης των επιπλοκώ. Η ανάρρωση και το καλόβλεπον κατάσταση του ασθενούς εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από την τήρηση συγκεκριμένων οδηγιών κατά τη διάρκεια της αμέσως μετεγχειρητικής περιόδου.

Μετεγχειρητική πορεία: Αμέσως μετά την διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIs, ο ασθενής μεταφέρεται σε μια περιοχή ανάρρωσης για στενή παρακολούθηση. Στην περιοχή αυτή που ονομάζεται χώρος ανάνηψης παρακολουθούνται οι βιολογικές παράμετροι, συμπεριλαμβανομένης της αρτηριακής πίεσης, των σφύξεων και του επιπέδου οξυγόνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να βιώσει ελαφρά δυσφορία, πόνο ή την επιθυμία να ουρήσει λόγω της παρουσίας του καθετήρα.

Καθετήρας ουροδόχου κύστης: ¨Οπως συμβαίνει σχεδόν μετά από όλες τις ουρολογικές ενδοσκοπικές επεμβάσεις, μετά την επέμβαση τοποθετείται ένας καθετήρας. Μέσω του καθετρήρα γίνονται πλύσεις με νερό στην περιοχή του χειρουργείου και έτσι αποφεύγεται η δημιουργία πηγμάτων. Ο καθετήρας θα παραμείνει στη θέση του για μια συγκεκριμένη περίοδο, ανάλογα με την επέμβαση και τις δεδομένες συνθήκες.

Κατανάλωση Υγρών: Προτρέπεται η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας υγρών για την διατήρηση των ούρων καθαρών και την πρόληψη σχηματισμού πηγμάτων αίματος. Συνήθως συνιστώνται νερό, τσάι και αραιωμένοι  χυμοί φρούτων.

Διαχείριση του Πόνου: Γενικότερα οι ασθενείς μετα την διουθηθρική προστατεκτομή δεν έχουν ιδιαίτερο πόνο αλλά ίσως εμφανίσουν μια ήπια ενόχληση ή δυσφορία κυρίως κατά την ούρηση. Συνήθως παρέχονται ήπια αναλγητικά φάρμακα,

Αίμα στα ούρα: Η παρουσία αίματος στην ούρα (αιματουρία) μετά την διουρηθρική προστατεκτομή είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη μα τα ούρα του ασθενούς να είναι χρώματος ροζ ή κόκκινο για μια συγκεκριμένη περίοδο με σταδιακή αποκατάσταση.

Επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες: Αμέσως μετά την διουρηθρική προστατεκτομή συνιστάται περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας για περίπου 2 εβδομάδες με σταδιακή επαναφορά στις φυσιολογικές δραστηριότητες. Πρέπει να αποφεύγονται δραστηριότητες που περιλαμβάνουν ανύψωση βάρους, προσπάθεια ή εντατική άσκηση για την πρόληψη επιπλοκών και την διασφάλιση της ομαλής επούλωσης της χειρουργικής περιοχής .

Διατροφή: Α Μέτα την επέμβαση συνιστάται η αποφυγή τροφών που μπορεί να δράσουν ερεθιστικά στην ουροδόχο κύστη και στην ούρηση οπως είναι τα καυτερά, το πιπέρι, τα τηγανητά κτλ. Προτιμάται η κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε ίνες για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας, καθώς η πίεση κατά τη διάρκεια της αφόδευσης μπορεί να ασκήσει πίεση στην περιοχή της  επούλωσης. Εάν χρειαστεί, μπορεί να συσταθούν ήπια καθαρτικά.

Πιθανές Επιπλοκές: Οι ασθενείς ενημερώνονται για τις πιθανές επιπλοκές που πρέπει να παρακολουθήσουν, όπως ενδείξεις λοίμωξης (πυρετός, αυξημένος πόνος, άσχημη οσμή της ούρας), επιδείνωση της αιματουρίας ή δυσκολία στην ούρηση. Ενημερώνονται ότι πρέπει να ζητήσουν ιατρική βοήθεια αν προκύψουν αυτά τα ζητήματα.

hand-holding-support-and-doctor

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι πιθανές επιπλοκές της διουρηθρική προστατεκτομής;

H διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS θεωρείται γενικά μια ασφαλής επέμβαση, αλλά όπως κάθε χειρουργική επέμβαση, ενέχει τον κίνδυνο επιπλοκών. Παρακάτω παρατίθενται οι πιο συνηθισμένες επιπλοκές που σχετίζονται με την διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS. :

1. Αιμορραγία: Η μετεγχειρητική αιμορραγία είναι μια πιθανή επιπλοκή της επέμβασης. Ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις είναι μικρές και αποκαθίστανται αυτόματα, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος σοβαρής αιμορραγίας που μπορεί να απαιτήσει περαιτέρω παρέμβαση. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Journal of Endourology” (2016) ανέφερε ότι περίπου 4,3% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε διουρηθρική προστατεκτομή είχαν σημαντική μετεγχειρητική αιμορραγία που απαιτούσε επιπλέον αγωγή.

2. Λοίμωξη Ουροποιητικού Συστήματος: Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορούν να συμβούν μετά την επέμβαση λόγω της εισαγωγής εργαλείων στον ουροποιητικό σύστημα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “World Journal of Urology” (2015) σημείωσε ότι λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος εμφανίστηκαν σε περίπου 6,5% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε διουρηθρική προστατεκτομή κατά τη μετεγχειρητική περίοδο.

3. Παλίνδρομη Εκσπερμάτιση: Η παλίνδρομη εκσπερμάτιση, είναι η κατάσταση κατά την οποία το  σπέρμα εισέρχεται στην ουροδόχο κύστη αντί να προχωράει  μέσω του πέους. Η παλίνδρομη εκσπερμάτιση είναι μια συνήθης επιπλοκή της διουρηθρική προστατεκτομής. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Journal of Urology” (2017) ανέφερε ότι περίπου το 72% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS είχαν παλίνδρομη εκσπερμάτιση μετά την επέμβαση.

4. Ακράτεια ούρων: Προσωρινή ακράτεια ούρων μπορεί να παρατηρηθεί μετά την TURP, ειδικά αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση. Η ακράτεια ούρων όμως είναι συνήθως προσωρινή και βελτιώνεται με τον χρόνο. Η μακροπρόθεσμη ακράτεια ούρων είναι εξαιρετικά σπάνια. Μια μελέτη στο περιοδικό “Urology” (2018) ανέφερε ότι περίπου 3,1% των ασθενών που υποβλήθηκαν σε διουρηθρική προστατεκτομή είχαν προσωρινή ακράτεια ούρων μετά την επέμβαση.

5. Σύνδρομο Απορρόφησης (σύνδρομο διουρηθρική): Το σύνδρομο διουρηθρική είναι μια σπάνια, αλλά σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να εμφανιστεί λόγω της απορρόφησης του υγρού άρδευσης που χρησιμοποιείται κατά την διάρκεια της επέμβασης. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν σύγχυση, υπονατραιμία (χαμηλά επίπεδα νατρίου) και καρδιαγγειακά προβλήματα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “British Journal of Anaesthesia” (2019) ανέφερε ότι το TURS εμφανίζεται σε λιγότερο από 1% των περιπτώσεων TURP.

6. Στυτική δυσλειτουργία Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια δυνητική επιπλοκή της διουρηθρικής  προστατεκτομής, αν και η πιθανότητα εμφάνισης της είναι εξαιρετικά χαμηλή. Μια μελέτη στο περιοδικό “Journal of Andrology” (2018) ανέφερε ότι το ποσοστό εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας μετά την διουρηθρική προστατεκτομή με την μέθοδο TURIS  ήταν περίπου 5%.

7. Στένωμα ουρήθρας: Το στένωμα ουρήθρας είναι μια σπάνια αλλά ιδιαίτερα ενοχλητική επιπλοκή της διουρηθρικής προστατεκτομής που  είναι αποτέλεσμα διαταραχής  της επούλωσης της ουρήθρας μετά το  πέρασμα του χειρουργικού εργαλείου. Η εμφάνιση του στενώματος ουρήρθας του ουρηθρικού αγωγού μετά την TURP αναφέρεται σε περίπου 2,5% βάσει μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο “Journal of Urology” (2017).

8. Συγκλειση του αυχένα της ουροδόχου κύστης: Η σύγκλειση του αυχεάνα της ουροδόχου κύστης  αναφέρεται στην δημιουργία στενώματος στο σημείο εξόδου των ούρων από τον αυχένα της κύστης. Η επιπλοκή αυτή μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην λειτουργία της ούρησης που μοιάζουν με αυτά της υπερπλασίας προστάτου.  Αυτή η επιπλοκή είναι σχετικά σπάνια, με ποσοστό εμφάνισης περίπου 1,2% σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “European Urology” (2016).

Η συχνότητα εμφάνισης των παραπάνω επιπλοκών ποικίλλει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ασθενή, την εμπειρία του χειρουργού και άλλους παράγοντες. Παρόλο που η διουρηθρική προστατεκτομή  είναι γενικά ασφαλής, οι ασθενείς θα πρέπει να ενημερώνονται για τις πιθανές επιπλοκές και τους αντίστοιχους κινδύνους πριν υποβληθούν στην επέμβαση.