Ο καρκίνος του προστάτη είναι μία από τις συχνές μορφές καρκίνου στους άνδρες, αλλά αν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να θεραπευθεί. Το παρακάτω κείμενο περιέχει όλες τις νεότερες εξελίξεις σχετικά με τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, από τον ουρολόγο - ανδρολόγο, Δρ. Μάρκο Καραβιτάκη.
Prostate cancer is the most common non-skin cancer in men and the second most common cause of cancer death. This page aims to fully inform you about prostate cancer, from epidemiology and diagnosis to the most modern treatment methods. Each chapter is accompanied by a series of the most common questions that concern patients. We are happy to answer any other questions you have.
Prostate cancer is a subject of clinical, surgical, and research interest for Dr. M. Karavitakis, whose articles have been published in the most reputable scientific journals (European Urology, Nature) and in Cambel Urology, the reference textbook for international urology. He is a frequent speaker at conferences.
Learn about the prevalence, etiology , as well as the methods of diagnosis and treatment of prostate cancer.
General Information about Prostate Cancer
What is the prostate?
The prostate is a small gland located in front of the bladder in males. It sits below the bladder, in front of the rectum, and surrounds the upper part of the urethra.
The posterior surface of the prostate can be felt during a digital rectal exam.
Its function is to secrete fluids that form part of the semen.
It is the source of many health problems in men, the most common being benign prostatic hyperplasia (BPH), prostatitis, and cancer.
What is prostate cancer?
Prostate cancer is a pathological condition caused by the uncontrolled growth and proliferation of malignant cells in the prostate area.
These multiplying cells lead to the formation of tumors, i.e., masses that are initially confined to the interior of the prostate and, if not effectively treated, lead to their spread both outside the prostate and to distant organs, causing metastases.
How common is prostate cancer?
- It is the most common non-skin cancer in men.
- It is primarily a disease of elderly men, as the diagnosis of prostate cancer is rare before the age of 40 but increases dramatically thereafter.
- It is the second most common cause of cancer death in men.
What are the causes of prostate cancer?
- The exact causes of prostate cancer are not known but are the subject of intensive research.
- It is likely that prostate cancer is multifactorial.
- The main risk factors for developing prostate cancer are age, race, family history, and diet.
Diagnosis of Prostate Cancer
What are the symptoms of prostate cancer?
In its early stages, prostate cancer is completely asymptomatic, meaning it does not cause any symptoms.
Any urinary symptoms are primarily related to another common condition of the prostate, namely benign prostatic hyperplasia (BPH).
For this reason, and because the best therapeutic outcomes occur when the cancer is diagnosed in the early stages, there is a continuous appeal for men over the age of 50 to make regular visits to their urologist.
How is prostate cancer diagnosed?
As mentioned, in the early stages, prostate cancer may not present any symptoms because it develops slowly and the tumor remains confined to the prostate for a significant period. In these stages, cancer is found as part of presymptomatic screening (screening) that all men over the age of 50 should undergo (45 if they have relatives with the disease).
The diagnosis of prostate cancer in the early stages is based on the following tests:
Digital Rectal Exam (DRE)
A digital rectal examination (DRE) of the prostate is a clinical examination where the outline, size, and texture of the prostate are assessed, as well as the potential presence of hardness that may indicate the presence of cancer.
The role of the ring test in the diagnosis of prostate cancer is to evaluate the prostate for any abnormalities that may indicate the presence of cancer.
Prostate-Specific Antigen (PSA)
- is a substance produced by the prostate.
- It is produced both by normal and cancerous prostate cells.
- Elevated PSA levels are often—but not always—an early indication of prostate cancer.
- There are many reasons besides cancer that can lead to an increase in PSA levels (e.g., prostatitis, prostate hypertrophy, etc.).
- Normal PSA levels do not necessarily mean there is no cancer.
Multiparametric Magnetic Resonance Imaging (mpMRI)
- This imaging test can identify areas suspected of cancer.
- It should be performed on all patients with suspected prostate cancer.
- The findings aid in performing a "targeted" biopsy using the image fusion biopsy technique.
- Beyond possible presence, the examination allows for the assessment of the location, size, and local extension of the cancer.
Prostate Biopsy with Perineal Fusion Technique
This is a diagnostic interventional procedure for the diagnosis of prostate cancer, involving the extraction of prostate tissue for histological examination.
It combines two innovative techniques:
- Image fusion of mpMRI images to ultrasound in real-time.
- Perineal access, meaning the biopsy needle does not pass through the intestine (rectum) but goes through the perineum, the area of skin between the scrotum and the anus.
Compared to the transrectal fusion biopsy, the perineal fusion biopsy is characterized by:
- Greater accuracy in detecting cancer if present.
- Lower rates of infection and sepsis.
- Better tolerance for the patient.
Transperineal fusion prostate biopsy is the main option for prostate biopsy based on the latest guidelines of the European Urological Society (guidelines)
What follows after the diagnosis of prostate cancer?
After the initial diagnosis of cancer, the staging process aims to determine the extent of the cancer.
Following staging, each patient is categorized into one of four risk categories:
- low risk
- intermediate risk
- high risk and
- very high risk
The results of staging and stratification will determine the design of the appropriate treatment and provide information regarding the prognosis of the disease.
Staging and stratification are based on:
- in the histological response of the biopsy
- in MRI
- on the CT scan
- in scintigraphy
- in the PSA
Τι είναι η ταξινόμηση κατά Gleason Score;
- η ιστολογική εξέταση αναφέρεται στη μικροσκοπική εξέταση δειγμάτων ιστού του προστάτη που αποκτώνται κατά τη διάρκεια της βιοψίας (ή το χειροργείο).
- Το Gleason score είναι ένα σύστημα διαβάθμισης που χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει την επιθετικότητα των καρκινικών κυττάρων του προστάτη με βάση την εμφάνισή τους στο μικροσκόπιο.
- Το σκορ κυμαίνεται από 6 έως 10, με το 6 να είναι το λιγότερο επιθετικό και το 10 το περισσότερο επιθετικό
Τι είναι το PET/CT PSMA SCAN;
- αποτελεί μια καινοτόμο τεχνική απεικόνισης των καρκινικών κυττάρων στο σώμα του ασθενούς
- είναι η πιο ακριβείς τεχνική απεικόνισης καρκινικών κυττάρων πολύ πιο ακριβής σε σχέση με τις ήδη διαθέσιμες (αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα οστών)
- αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με καρκίνο του προστάτη επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Θεραπεία καρκίνου του προστάτη
Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη;
Η θεραπεία του καρκίνου του προστάτη έχει γνωρίσει εντυπωσιακή πρόοδο τα τελευταία χρόνια, προσφέροντας στους ασθενείς μια σειρά αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών. Η διαχείριση των ασθενών με καρκίνο του προστάτη βασίζεται σε μια εξατομικευμένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως το στάδιο και ο βαθμός της νόσου και την συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Ο στόχος της θεραπείας είναι να εξαλείψει ή να ελέγξει τον καρκίνο διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Από την ενεργός παρακολούθηση σε περιπτώσεις χαμηλού κινδύνου, μέχρι τη χειρουργική επέμβαση, την ακτινοθεραπεία, την ορμονοθεραπεία και τις νέες ανοσοθεραπείες, οι ασθενείς σήμερα έχουν μια πληθώρα θεραπευτικών επιλογών.
Σήμερα λοιπόν ένας ασθενής που διαγιγνώσκεται με καρκίνο του προστάτη έχει τις ακόλουθες επιλογές:
- Συντηρητική αντιμετώπιση:
Για τους άνδρες με χαμηλού κινδύνου καρκίνο ή καρκίνο στα αρχικά στάδια, συχνά εξετάζονται δύο συντηρητικές προσεγγίσεις: η ενεργός παρακολούθηση και η προσεκτική παραμονή. Αυτές οι στρατηγικές αντιμετώπισης στοχεύουν στη στενή παρακολούθηση της εξέλιξης του καρκίνου, αποφεύγοντας την άσκοπη άμεση παρέμβαση.
- Χειρουργική Επέμβαση (ριζική προστατεκτομή):
Η χειρουργική επέμβαση που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη ονομάζεται ριζική προστατεκτομή και περιλαμβάνει την ριζική αφαίρεση του προστάτη, των σπερματοδόχων κύστεων και σε κάποιες περιπτώσεις και των πυελικών λεμφαδένων. Η ριζική προστατεκτομή συνήθως συνιστάται για ασθενείς με τοπικά εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη που έχουν προσδόκιμο άνω των 10 ετών. Η επέμβαση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ανοιχτή, την λαπαροσκοπική και την ρομποτική μέθοδο.
- Ακτινοθεραπεία:
Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτινοβολία για να στοχεύσει και να εξουδετερώσει τα καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να εφαρμοστεί είτε εξωτερικά μέσω εξωτερικής ακτινοβολίας είτε εσωτερικά μέσω βραχυθεραπείας, όπου ραδιενεργοί κόκκοι τοποθετούνται μέσα στον προστάτη. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως αρχική θεραπεία σε περιπτώσεις τοπικά εντοπισμένου καρκίνου είτε μετά την ριζική προστατεκτομή σε περιπτώσεις υποτροπής της νόσου ή σε περιπτώσεις που απαιτείται συμπληρωματική θεραπεία.
- Ορμονοθεραπεία:
Η ορμονοθεραπεία, γνωστή επίσης ως και θεραπεία στέρησης ανδρογόνων, στοχεύει στη μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων δηλαδή των ορμονών του άνδρα, δηλαδή της τεστοστερόνης. Το θεωρητικό υπόβαθρο πίσω απο την ορμονοθεραπεία βασίζεται στο γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα του προστάτη εξαρτώνται από αυτές τις ορμόνες για να αναπτυχθούν και να επιβιώσουν οπότε η μείωση της διαθεσιμότητάς τους μπορεί να επιβραδύνει ή και να συρρικνώσει τον καρκίνο. Η ορμονοθεραπεία χρησιμοποιείται συνήθως σε περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου ή πριν από την ακτινοθεραπεία για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητά της.
- Χημειοθεραπεία:
Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί ισχυρά χημειοθεραπευτικά φάρμακα για να στοχεύσει και να εξουδετερώσει τα γρήγορα διαιρούμενα καρκινικά κύτταρα. Η χημειοθεραπεία δεν εφαρμόζεται σε τοπικά εντοπισμένους καρκίνους, αλλά σε περιπτώσεις προχωρημένου ή μεταστατικού καρκίνου. Η χημειοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της εξάπλωσης του καρκίνου, να ανακουφίσει τα συμπτώματα της νόσου και να επεκτείνει τον χρόνο επιβίωσης του ασθενούς.
- Ανοσοθεραπεία:
Η ανοσοθεραπεία είναι μια καινοτόμος θεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στην βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς ώστε να αναγνωρίσει και να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα. Η ανοσοθεραπεία βασίζεται στην χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων, γνωστά και ως αναστολείς των ελέγχου του ανοσοποιητικού συστήματος που χρησιμοποιούνται για να εμποδίσουν τα σήματα που χρησιμοποιούν τα καρκινικά κύτταρα για να αποφύγουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ανοσοθεραπεία αποτελεί τον πλέον αναπτυσσόμενο τομέα στην ογκολογία και έχει να επιδείξει ήδη σημαντικά αποτελέσματα σε περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου του προστάτη.
- Στοχευμένη Θεραπεία:
Η στοχευμένη θεραπεία περιλαμβάνει την εφαρμογή φαρμάκων που επιτίθενται σε συγκεκριμένα μόρια ή μονοπάτια που χρησιμοποιεί ο καρκίνος για να αναπτυχθεί. Αυτές οι θεραπείες στοχεύουν στο να μειώσουν τις βλάβες στα υγιή κύτταρα, ενώ επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα. Η στοχευμένη θεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες σε περιπτώσεις προχωρημένου καρκίνου του προστάτη.
Συμπερασματικά, οι πρόοδοι στην έρευνα και την ιατρική τεχνολογία παρέχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη. Κάθε περίπτωση καρκίνου του προστάτη είναι ξεχωριστή και το καλύτερο θεραπευτικό πλάνο εξαρτάται από τους ατομικούς παράγοντες, όπως το στάδιο και ο βαθμός του καρκίνου και την συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Η εμπειρία μας στην αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη
Ο Δρ. Μ. Καραβιτάκης είναι χειρουργός ουρολόγος εξειδικευμένος στην αντιμετώπιση των ογκολογικών ουρολογικών παθήσεων με την μέθοδο της λαπαροσκοπικής και ρομποτικής χειρουργικής.
Experience
Συγκαταλέγεται στους πλέον έμπειρους λαπαροσκόπους χειρουργούς στην Ελλάδα με βάση τον αριθμό (4 μ.ο. ημερησίως) και την βαρύτητα των επεμβάσεων που πραγματοποιεί, εμπειρία που όπως αποδεικνύεται από όλες τις μελέτες αποτελεί το σπουδαιότερο παράγοντα για την έκβαση της επέμβασης με την μέγιστη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
Ο Δρ. Μ. Καραβιτάκης έχει 3 παγκόσμιες πρώτες περιγραφές σπάνιων λαπαροσκοπικών επεμβάσεων, έχει παρουσιάσει τεχνικές σε Πανευρωπαϊκά συνέδρια (μοναδική περίπτωση από Ελληνικό ιδιωτικό κέντρο) ενώ έχει προσκληθεί απο την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία να διδάξει την τεχνική της λαπαροσκοπικής ριζικής κυστεκτομής στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας.
Αποτελεσματικότητα
Εφαρμόζουμε τις πλέον αποτελεσματικές χειρουργικές τεχνικές της σχολής του R Gaston που με βάση τα δημοσιευμένα αποτελέσματα οδηγούν στα καλύτερα ποσοστά εγκράτειας και στυτικής λειτουργίας μετά το χειρουργείο.
Ο Δρ. Μ. Καραβιτάκης έχει βραβευθεί 2 φορές σε Πανελλήνια Ουρολογικά Συνέδρια για video παρουσίαση λαπαροσκοπικών επεμβάσεων.
Ασφάλεια
Ο Δρ. Μ. Καραβιτάκης είναι διευθυντής του Central Urology ενός οργανωμένου τμήματος πλήρως στελεχομένο απο ιατρούς υψηλής εξειδίκευσης και εσωτερικούς νοσηλευτές της ομάδας που παρέχουν συνεχή υποστήριξη 24 ώρες το 24ωρο , 7 ημέρες την εβδομάδα.
Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση
Στο κέντρο κάθε περιστατικό αναλύεται από ειδική ομάδα ογκολόγων, ακτινοθεραπευτών και της ουρολογικής ομάδας αποφασίζοντας και οργανώνοντας την ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση του ασθενούς τόσο πριν όσο και μετά το χειρουργείο
Επιστημοσύνη
Διατηρεί έντονο ερευνητικό, συγγραφικό και κλινικό επιστημονικό έργο με τα αποτελέσματα των μελετών του να έχουν δημοσιευτεί στα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά μεταξύ των οποίων το European Urology, το Nature oncology κτλ ενώ είναι συχνά προσκεκλημένος ομιλητής σε διεθνή και εγχώρια συνέδρια σχετικά με το αντικείμενο ενδιαφέροντος του δηλαδή την λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική ουρολογία ενώ διατηρεί 2 πρώτες παγκόσμιες περιγραφές τεχνικής λαπαροσκοπικής ριζικής προστατεκτομής σε ασθενή με σύνδρομο Zinner και σε ασθενή 28 χρονών με μετάσταση στον προστάτη από τον θυρεοειδή.